Tussen Zenderen en Hertme in de gemeente Borne ligt het landgoed Weleveld, waarvan de oorsprong teruggaat tot in de 13e eeuw. De oudste vermelding van de naam Weleveld dateert uit 1244. Het eerste huis werd gebouwd in 1300. Daarmede is het een van de oudste havezates van Twente. De havezate groeide uit tot een belangrijke bezitting en vele Van Welevelds bekleedden hoge posten. Johan III was de laatste Van Weleveld. Zijn erfdochter Anna huwde in 1521 Sweder Schele, van de Schelenburg bij Osnabrück, waarna de familie zich Schele van Weleveld ging noemen. Hun zoon Christoffel (1529-1608), die tijdens zijn studie in Duitsland met de Lutherse godsdienst in aanraking was gekomen, bracht deze “nieuwe religie” naar Twente.
Christoffel’s zoon, Sweder II (1569-1639), is een van de prominentste eigenaren van Weleveld. Omdat hij ook eigenaar werd van het onder Ochtrup gelegen huis Welbergen, waar hij is overleden, noemde hij zich Schele van Weleveld en Welbergen.
Gedurende 40 jaar, namelijk van 1591-1623 en vervolgens van 1629-1637, hield hij een dagboek bij, dat in totaal 1822 in een kriebelig handschrift geschreven pagina’s omvat. Het dagboek beschrijft allerlei zaken en voorvallen in Oost-Nederland, Münsterland en Niedersachsen en heeft daardoor een grensoverschrijdend karakter. Met bezittingen aan beide zijden van de Nederlands-Duitse grens en door zijn brede belangstelling was Sweder II een Euregioër avant la lettre.
De zoon van Sweder II was Rabo Herman, ook een vermaard politicus. Onze boerderij is naar hem vernoemd
De plek van de havezate was strategisch gekozen, op een kruispunt van wegen en beken. De passanten konden zo aan huis de verplichte tol betalen. De havezate was in vakwerk opgebouwd. De bezetting door de Spanjaarden tijdens de tachtigjarige oorlog heeft het huis geen goed gedaan. Toch zijn na elke bezetting de vernielingen hersteld.
Uiteindelijk hebben gerechtelijke procedures havezate Weleveld de das omgedaan. in 1810 is het huis door haar laatste bewoner Willem van Hambroick verkocht, waarna het in verval raakte en werd afgebroken. Deze afbraak is uitermate grondig gedaan want bakstenen en Bentheimersteen waren in die tijd schaars bouwmateriaal. Ergens onder een boerderij bij Wierden schijnen de fundamenten uit Welevelder Bentheimersteen te bestaan. Enige grotere fragmenten, een met het opschrift FESTINA LENTE (Haast U langzaam), werden gevonden bij het her-uitgraven van de gracht in 1994.
Alleen de opnieuw uitgegraven grachten herinneren nu nog aan de voormalige havezate.
Het huidige landgoed heeft een grootte van ongeveer 140 ha. De eigenaresse, Drs. C.M.Kwint-Hänisch ten Cate, woont sedert 1998 in het “Jachthuis” op het landgoed. Deze naam is ontleend aan de bij het gebouw horende jachtkamer.
Meer informatie over het Weleveld vindt u op de eigen site van het landgoedsite. Klik hier voor meer informatie.